صاعقه گیر
صاعقه‌گیر یک دستگاه است که برای حفاظت از ساختمان‌ها، تجهیزات و افراد در برابر ضربه‌های الکتریکی ناشی از صاعقه استفاده می‌شود. صاعقه‌گیرها از طریق اتصال به سیستم‌های الکتریکی یا ساختمان‌ها، انرژی صاعقه را از سطح زمین به سیستم زمین کشانده و از آسیب به تجهیزات و ساختمان‌ها جلوگیری می‌کنند. این دستگاه‌ها از عناصر فلزی مانند مس یا آلومینیوم تشکیل شده‌اند که انرژی را به سمت زمین هدایت می‌کنند.
صاعقه‌گیرها به صورت عمومی شامل سه قسمت اصلی هستند:
سیم‌ها یا راهبردهای هدایت کننده برای انتقال انرژی صاعقه به زمین و قسمت زمین که به سیستم زمین ساختمان متصل می‌شود تا انرژی را به زمین انتقال دهد. این دستگاه‌ها به طور فعال در حفاظت از ساختمان‌ها، تجهیزات الکتریکی و افراد در معرض خطر صاعقه و افتادن ضربات الکتریکی به کار می‌روند.
صاعقه‌گیرها برای جلوگیری از آسیب به ساختمان‌ها و تجهیزات الکتریکی در اثر ضربه‌های الکتریکی از صاعقه استفاده می‌شوند. زمانی که صاعقه به ساختمان یا تجهیزات الکتریکی می‌زند، صاعقه‌گیر انرژی صاعقه را جذب می‌کند و این انرژی را به سیستم زمین ساختمان هدایت می‌کند، جلوی انتقال این انرژی به داخل ساختمان یا تجهیزات را می‌گیرد. این کار باعث کاهش خطر آسیب به ساختمان‌ها، حفاظت از تجهیزات الکتریکی و افزایش ایمنی افراد در داخل ساختمان می‌شود.
علاوه بر حفاظت از ساختمان و تجهیزات، صاعقه‌گیرها می‌توانند از ایجاد آتش سوزی ناشی از صاعقه در ساختمان‌ها جلوگیری کنند. با تخلیه انرژی صاعقه به زمین، احتمال اتصال آتش به مواد قابل اشتعال داخل ساختمان کاهش می‌یابد. بنابراین، نصب و استفاده از صاعقه‌گیرها در ساختمان‌ها اهمیت بسیاری دارد و به عنوان یکی از موارد ضروری در امنیت الکتریکی ساختمان‌ها در نظر گرفته می‌شود.
صاعقه گیر پسیو
صاعقه‌گیرهای پسیو به دستگاه‌هایی گفته می‌شود که فقط قادر به جذب انرژی صاعقه هستند و این انرژی را به سیستم زمین هدایت می‌کنند، بدون اینکه نیاز به تلاش فعالی برای جلوگیری از آسیب به ساختمان یا تجهیزات داشته باشند. این دستگاه‌ها به طور معمول برای حفاظت از ساختمان‌ها و تجهیزات الکتریکی در معرض خطر صاعقه استفاده می‌شوند، و عملکردشان به شدت وابسته به طراحی و نصب صحیح آن‌هاست.
صاعقه‌گیرهای پسیو در عملکرد خود به تنهایی فعال نیستند و برای کارکرد صحیح نیاز به اتصال به سیستم زمین دارند. این دستگاه‌ها از جنس‌های فلزی مانند مس یا آلومینیوم ساخته شده‌اند تا بتوانند انرژی صاعقه را به طور کارآمدی به زمین هدایت کنند. صاعقه‌گیرهای پسیو به دلیل سادگی و کارآیی آنها، گزینه‌ی محبوبی برای حفاظت از ساختمان‌ها و تجهیزات الکتریکی در بسیاری از مکان‌ها می‌باشند.
صاعقه گیر اکتیو
صاعقه‌گیرهای اکتیو یا همچنین به آنها انتقال پذیر گفته می‌شود، به دستگاه‌هایی اشاره دارد که علاوه بر قابلیت جذب انرژی صاعقه، قابلیت ایجاد ولتاژ برای ایجاد یک میدان الکتریکی اطراف خود دارند. این میدان الکتریکی ایجاد شده توسط صاعقه‌گیر اکتیو به طور فعال تلاش می‌کند تا صاعقه را به سوی خود جذب کند و انرژی آن را به سیستم زمین هدایت کند. به این ترتیب، صاعقه‌گیرهای اکتیو علاوه بر انتقال انرژی صاعقه به زمین، قادرند به نحوی از انتقال صاعقه به داخل ساختمان یا تجهیزات جلوگیری کنند.
صاعقه‌گیرهای اکتیو از سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته برای تشخیص و تشخیص صاعقه استفاده می‌کنند و معمولاً دارای سنسورها و مدارهای کنترلی هستند که به طور خودکار و بر اساس شدت و فرکانس فعلی صاعقه عمل می‌کنند. این دستگاه‌ها معمولاً با دقت و زمانی کوتاه‌تر نسبت به صاعقه‌گیرهای پسیو واکنش نشان می‌دهند، که این ویژگی آنها را به یک گزینه‌ی ایده‌آل برای محیط‌هایی با حساسیت بیشتر نسبت به زمان پاسخ می‌دهد.
صاعقه گیر لیوا
صاعقه‌گیر لیوا یکی از نوعی از صاعقه‌گیرها هستند که توسط شرکت لیوا (liva) تولید می‌شوند. این دستگاه‌ها به عنوان یکی از ره‌گیرهای صاعقه برای حفاظت از ساختمان‌ها و تجهیزات الکتریکی در برابر ضربه‌های الکتریکی ناشی از صاعقه استفاده می‌شوند. به طور کلی، صاعقه‌گیرهای لیوا همانند سایر صاعقه‌گیرها عمل می‌کنند، با این تفاوت که طراحی و تکنولوژی مورد استفاده در آنها ممکن است به شرایط خاصی از جمله امنیت، کارایی و دوام توجه داشته باشد.
صاعقه گیر الکترونیکی
صاعقه‌گیرهای الکترونیکی، دستگاه‌هایی هستند که از تکنولوژی الکترونیکی برای تشخیص، پیش‌بینی و مدیریت صاعقه استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها معمولاً دارای سنسورها، مدارهای الکترونیکی و سیستم‌های کنترل هستند که بر اساس پارامترهایی مانند شدت و فرکانس صاعقه، وضعیت محیط و تغییرات الکتریکی مورد توجه، عمل می‌کنند. به این ترتیب، این دستگاه‌ها قادرند به صورت خودکار و سریع عمل کنند و در مدیریت و کاهش خطرات ناشی از ضربه‌های الکتریکی صاعقه به ساختمان‌ها و تجهیزات کمک کنند.
صاعقه‌گیرهای الکترونیکی معمولاً دارای ویژگی‌هایی همچون حساسیت بالا، زمان پاسخ کوتاه، قابلیت اتصال به سیستم‌های نظارت و کنترل هوشمند، و امکان ارسال هشدارها و اطلاعات مربوط به وقوع صاعقه به صورت آنلاین به مراکز مدیریت ایمنی دارند. این ویژگی‌ها این امکان را به مدیران ساختمان و اپراتورهای سیستم‌های الکتریکی می‌دهند تا به طور فعال اقدامات لازم برای حفاظت از ساختمان و تجهیزات در برابر آسیب‌های ناشی از صاعقه را انجام دهند.
صاعقه گیر ساختمان
صاعقه‌گیرهای ساختمان یا همان ره‌گیرهای صاعقه برای حفاظت از ساختمان‌ها و ساکنین آنها در برابر ضربه‌های الکتریکی ناشی از صاعقه استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها معمولاً در بالای ساختمان‌ها نصب می‌شوند و انرژی صاعقه را از سطح زمین جذب و به زمین هدایت می‌کنند، جلوی آسیب به ساختمان و تجهیزات الکتریکی را می‌گیرند و از احتمال آتش‌سوزی ناشی از صاعقه جلوگیری می‌کنند. به علاوه، صاعقه‌گیرهای ساختمان به صورت معمول در ترکیب با سیستم‌های زمین‌کاری موثر به کار می‌روند تا انرژی صاعقه به طور کامل به زمین تخلیه شود و ایمنی ساختمان و ساکنین آن تضمین شود.
صاعقه‌گیرهای ساختمان عموماً از جنس‌های فلزی مانند مس یا آلومینیوم ساخته شده‌اند که به دلیل خواص خود برای هدایت جریان الکتریکی، به عنوان مواد مناسبی برای ساخت این دستگاه‌ها انتخاب می‌شوند. علاوه بر این، صاعقه‌گیرهای ساختمان باید با استانداردهای ایمنی مربوطه سازگاری داشته باشند و به طور منظم بررسی و تعمیر شوند تا عملکرد بهینه آنها تضمین شود. این دستگاه‌ها برای حفاظت از ساختمان‌های مختلف از جمله خانه‌ها، مدارس، بیمارستان‌ها، دفاتر و ساختمان‌های تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند و نقش بسیار مهمی در ایمنی و امنیت افراد و دارایی‌ها دارند.
نصب صاعقه گیر
نصب صاعقه‌گیرها باید توسط متخصصین مجرب و آگاه از استانداردهای ایمنی صورت گیرد. مراحل نصب عموماً شامل موارد زیر می‌شود:
- ارزیابی: ابتدا باید ساختمان و محیط اطراف برای نیازها و شرایط خاص این سیستم ارزیابی شود.
- طراحی: بر اساس ارزیابی اولیه، طرحی برای نصب صاعقه‌گیرها و سیستم زمین‌کاری تهیه می‌شود که با استانداردها و مقررات مربوطه سازگاری داشته باشد.
- نصب: پس از تایید طرح، صاعقه‌گیرها به نقاط مناسبی از ساختمان نصب می‌شوند و سیم‌کشی لازم برای اتصال به سیستم زمین صورت می‌گیرد.
- ارتباطات: در برخی از موارد، صاعقه‌گیرها به سیستم‌های ارتباطات متصل می‌شوند تا در صورت وقوع صاعقه، هشدارها به مراکز مدیریت ارسال شود.
- آزمون و تأیید: پس از نصب، سیستم باید توسط فرد مجربی که با استانداردها آشنا است آزمایش و تأیید شود.
- نگهداری و بازرسی: سیستم نصب شده باید به طور دوره‌ای بازرسی و نگهداری شود تا عملکرد بهینه و پایداری آن تضمین شود.
- توجه: این توصیه‌ها عمومی است و برای هر پروژه ممکن است نیازها و شرایط خاصی وجود داشته باشد که نیازمند توجه ویژه به جزئیات است.
چه ساختمان هایی به صاعقه گیر نیاز دارد؟
تقریباً هر نوع ساختمانی که افراد در آن زندگی می‌کنند یا کار می‌کنند به صاعقه‌گیر نیاز دارد، اما برخی از ساختمان‌ها از اهمیت بیشتری در این زمینه برخوردارند. این شامل موارد زیر می‌شود:
- خانه‌ها و واحدهای مسکونی: برای حفاظت از افراد، تجهیزات الکتریکی و دارایی‌ها در صورت وقوع صاعقه.
- ساختمان‌های تجاری و اداری: این نوع ساختمان‌ها معمولاً دارای تجهیزات الکتریکی حساس و اطلاعات حیاتی هستند که نیازمند حفاظت در برابر صاعقه هستند.
- بیمارستان‌ها و مراکز درمانی: حفاظت از تجهیزات پزشکی حساس و افراد مراجعه‌کننده در صورت وقوع صاعقه از اهمیت بالایی برخوردار است.
- ایستگاه‌های نگهبانی، مخابرات و انتقال اطلاعات: حفاظت از تجهیزات ارتباطات و اطلاعاتی که در صورت تخریب می‌تواند به توقف سرویس‌های حیاتی منجر شود.
- ساختمان‌های صنعتی: مانند کارخانه‌ها، انبارها و تسهیلات تولیدی که دارای تجهیزات الکتریکی بسیار و فرآیندهای حساسی هستند.
به طور کلی، هر ساختمانی که دارای تجهیزات الکتریکی، افرادی که در آن زندگی می‌کنند یا کار می‌کنند، و دارایی‌های قابل ارزش است، نیاز به حفاظت در برابر صاعقه دارد.
