مقدمه:
هوش مصنوعی شاخه ای از علوم کامپیوتر است، و هدف آن ساخت ماشین های هوشمند میباشد. که توانایی تقلید و شبیه سازی هوش و رفتار انسانی را دارند!
از زمانی که هوش مصنوعی به عنوان یک دانش جدید در سال ۱۹۶۵ میلادی ابداع گردید تا به الان، توانسته مانند یک ویروس همه‌گیر، به جای جای جهان نفوذ کرده، جای پای خود را در زندگی ما محکم کند، و پیشرفت های شگرفی را به همراه آورد؛ که خب ایران هم از این قافله عقب نمانده است!
شاید باید بگوییم که دوره طلایی ورود هوش مصنوعی به ایران، برمیگردد به زمانی که پروفسور کارو لوکاس، پدر هوش مصنوعی ایران و یکی از چهره‌های ماندگار علمی کشور، با ایجاد مرکز “کنترل و پردازش هوشمند” در دانشگاه تهران، این علم را بطور رسمی بنیان گذاری کرد.
دکتر لوکاس، از نخستین اساتیدی بود که آموزش و پژوهش را در زمینه های هوش مصنوعی، حسابگری زیستی و تکاملی و رایانش نرم را در ایران پایه گذاری کرد. از افتخارات دیگر وی، ارائه بیش از ۴۵۰ مقاله علمی در مجلات و کنفرانس های معتبر ملی و بین المللی است.
همت ایشان چنان تاثیر زیادی بر پیشرفت هوش مصنوعی داشت، که حتی مرگ ایشان هم موجب نشد چرخ علمی این رشته متوقف شود و سایر اساتید، دانشجویان و محققان کشورمان بعد از ایشان، جا پای وی نهادند و تحقیقات خود را در این زمینه نه تنها متوقف نکردند بلکه تعداد آن را هم افزایش دادند.
ایران در سال های اخیر و با رشد سطح علمی و فناوری کشور، توانسته در رشته های علوم و مهندسی کامپیوتر و هوش مصنوعی به ویژه در دانشگاه‌ها، توسعه چشمگیری پیدا کند. در این راه نیز دانشگاه ها در جایگاه مرکز آموزش و تربیت و تولید علم نقش بسزایی دارند.
در حال حاضر دانشگاه های متعددی در ایران، رشته هوش مصنوعی را به عنوان یکی از گرایش های تحصیلی خود ارائه می دهند. در ذیل نام دانشگاه های معتبر برای تحصیل در زمینه هوش مصنوعی در ایران، به ترتیب سطح علمی اساتید‌و‌دانشگاه، کیفیت و رتبه دانشگاه، نام برده شده!
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه امیر کبیر
- دانشگاه تهران
- دانشگاه علم و صنعت ایران
- دانشگاه خواجه نصیر طوسی
- دانشگاه شهید بهشتی
- داشنگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه اصفهان
جایگاه ایران در جهان، در زمینه هوش مصنوعی
طی آخرین خبر هایی که از سایمگو به دست آمده است ایران در مقایسه با دیگر کشورها، بین سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۹ م، ( ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۸ ش) تعداد ۱۱۵۴۷ مقاله در زمینه هوش مصنوعی ثبت کرده و توانسته بین تمام کشورهای جهان رتبه ۱۵ را به خود اختصاص دهد.
جایگاه ایران در خاورمیانه، در زمینه هوش مصنوعی
آخرین بررسی‌ها در مجله سایمگو نشان دهنده این است که ایران همچنین توانسته با دارا بودن ۱۱۵۴۷ مقاله در سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۹ م، ( ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۸ ش) در زمینه هوش مصنوعی، رتبه اول خاورمیانه را به خود اختصاص دهد. و ترکیه با 10058 مقاله در رتبه دوم قرار دارد.
سوریه نیز توانسته با ارائه ۵۱ مقاله در جایگاه شانزدهم و آخر کشورهای فعال در زمینه هوش مصنوعی در خاورمیانه، قرار گیرد.
هوش مصنوعی در کشاورزی
تا چندی پیش برای محققان کنار هم قرار گرفتن دو کلمه Al و agriculture کمی عجیب به نظر می‌رسید، زیرا کشاورزی هزاران سال است که نقش ستون فقرات تمدن بشری را بازی می‌کند و در توسعه اقتصادی کشورها بسیار تأثیرگذار بوده است. درحالی‌که از ظهور هوش مصنوعی تنها چندین دهه است که می‌گذرد، اما نمی‌توان از ایده‌های نوآورانه در هر صنعتی چشم‌پوشی کرد و صنعت کشاورزی نیز از این قاعده مستثنا نخواهد بود.
ما در سال‌های اخیر شاهد پیشرفت‌هایی سریع در فناوری کشاورزی بوده‌ایم که برخی از آن‌ها تغییرات انقلابی را به همراه داشته‌اند. وجود این نوآوری‌ها در این صنعت ضروری است، زیرا چالش‌های جهانی مانند تغییرات آب‌وهوا، رشد جمعیت در کنار کمبود منابع و پایداری سیستم غذایی تهدید‌کننده خواهند بود. با کمک فناوری هوش مصنوعی می‌توان بسیاری از این چالش‌ها را برطرف کرد و معایب کشاورزی سنتی را کاهش داد. از مهم‌ترین مزایای هوش مصنوعی در کشاورزی به صورت مواردی هستند که در زیر مورد بحث قرار گرفته‌اند.
1–تصمیمات مبتنی بر داده
2-صرفه‌جویی در هزینه‌ها
3-تأثیر اتوماسیون سازی
4-بهینه‌سازی سیستم‌های آبیاری خودکار
5-تشخیص نشتی یا آسیب به سیستم‌های آبیاری
6-نظارت بر محصول و خاک
7-تشخیص بیماری و آفت‌ها
با توجه به آنچه در بالا گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت که هوش مصنوعی مطمئناً در سال‌های آینده نقش بزرگی را در کشاورزی و پایداری مواد غذایی ایفا خواهد کرد. کوچک‌ترین توسعه‌ای که در بخش کشاورزی انجام شده باعث افزایش کارایی شده است و درعین‌حال توانسته چالش‌های کشاورزی را کاهش دهد. همچنین نمی‌توان از مزایای هوش مصنوعی در کشاورزی غافل شد. با کمک ابزارهای هوش مصنوعی می‌توان کارگران را برای انجام عملیات‌های استراتژیکی‌تری به کار گرفت.
هوش مصنوعی در حمل و نقل
کاربرد هوش مصنوعی در صنعت حمل و نقل مانند صنایع دیگر روز به روز در حال افزایش است. حمل و نقل صنعتی است که با حرکت کالاها و انسان ها از مکانی به مکان دیگر سر و کار دارد. ساخت کشتی بخار در سال ۱۷۸۷ یکی از نقاط عطف این صنعت به شمار می رود. قبل از کشتی بخار مردم از گاری برای حمل و نقل استفاده می کردند. بعد از کشتی بخار، اختراع دوچرخه در قرن نوزدهم، ماشین های دارای موتور در دهه ۱۹۸۰، قطار در قرن نوزده و هواپیما در سال ۱۹۰۳ منجر به پیشرفت عمده ای در صنعت حمل و نقل شدند.
امروزه صنعت حمل و نقل تا جایی پیشرفت کرده که خودروها می توانند به صورت خودکار و بدون نیاز به هدایت انسان، مسیریابی و هدایت خودرو را انجام دهند. پیشرفت در فناوری های مختلف از جمله هوش مصنوعی کمک زیادی به ارتقا این صنعت کرده است. استفاده از هوش مصنوعی منجر به افزایش امنیت، کاهش ترافیک، تصادفات، کاهش انتشار کربن و به حداقل رساندن هزینه های کسب و کارها شده است.
در حال حاضر هوش مصنوعی از حالت تئوری و آزمایشگاهی فراتر رفته است و تمام ابعاد زندگی ما را در بر گرفته است.
هوش مصنوعی در فناوری اطلاعات
هوش مصنوعی (AI) در چند دهه اخیر تغییرات بزرگی در زمینه فناوری اطلاعات خاورمیانه ایجاد کرده است. در ادامه، به برخی از اثرات و تغییرات اصلی که هوش مصنوعی روی فناوری اطلاعات در کشورهای خاورمیانه داشته است می‌پردازیم:
- ارتقای خودکارسازی و اتوماسیون: با استفاده از هوش مصنوعی، فرآیندها و سیستم‌های خودکارسازی توسعه یافته‌اند. این توسعه باعث بهبود و بهره‌وری در حوزه‌های مختلف مانند صنعت، حمل و نقل و سلامتی شده است. به عنوان مثال، در حوزه صنعت، ربات‌های هوشمند در خطوط تولید به صورت خودکار می‌توانند محصولات را ایجاد و بسته‌بندی کنند. در حوزه حمل و نقل، هوش مصنوعی در تشخیص و اجتناب از تصادفات رانندگان راهنمایی می‌کند
- پشتیبانی از تصمیم‌گیری هوشمند: هوش مصنوعی قادر به تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ و پیچیده است و در نتیجه تصمیم‌گیری هوشمند مبتنی بر داده‌ها را امکان‌پذیر می‌کند. در زمینه بهبود سلامتی، هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های بیماران و نتایج آزمایش‌ها، توانایی تشخیص بیماری‌ها و تجزیه و تحلیل ریسک‌های سلامتی را دارد. همچنین، در حوزه اقتصادی، هوش مصنوعی به تصمیم‌گیری در مدیریت سرمایه و سرمایه‌گذاری کمک می‌کند.
- توسعه برنامه‌های کاربردی هوشمند: هوش مصنوعی می‌تواند در توسعه برنامه‌های کاربردی هوشمند و ربات‌های خدماتی پیشرفته استفاده شود. به عنوان مثال، سیستم‌های خودکار درمانی استفاده از هوش مصنوعی را در تشخیص بیماری‌ها و تجویز درمان‌های مناسب در کشورهای خاورمیانه فراهم می‌کند. همچنین، خودروهای خودران که با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی کار می‌کنند، در حال توسعه در کشورهای خاورمیانه نیز هستند.
- تسهیل در ارتباطات و زبان‌شناسی: هوش مصنوعی توانایی ترجمه زبان‌ها و درک صوتی و سهمیه‌بندی زبان‌ها را دارد. به عنوان مثال، سیستم‌های ترجمه مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند به ترجمه متون و مکالمات بین زبان‌ها کمک کنند. در حوزه ارتباطات بین فرهنگی، این امکان وجود دارد که با استفاده از هوش مصنوعی و نظام‌های زبانی پیشرفته، ارتباط و تبادل اطلاعات بین فرهنگ‌ها و کشورهای خاورمیانه بهبود یابد
- بهبود امنیت و نظارت: استفاده از هوش مصنوعی در فضای سایبری می‌تواند به افزایش امنیت اطلاعات و شبکه‌های کامپیوتری کمک کند. به عنوان مثال، الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند به تشخیص عملیات نامعتبر و تهدیدات امنیتی رسیدگی کنند و به نظارت و مدیریت موثر آن‌ها بپردازند.
به طور کلی، هوش مصنوعی در خاورمیانه بهبود قابل توجهی در فناوری اطلاعات، علوم کامپیوتر و دیگر صنایع فناوری ایجاد کرده است. بازدهی بالا، بهبود فرآیندها و هوشمندسازی تصمیم‌گیری، بهبود امنیت و نظارت، زبان‌شناسی پیشرفته و توسعه برنامه‌های کاربردی هوشمند تنها برخی از تغییراتی هستند که هوش مصنوعی در فناوری اطلاعات در خاورمیانه به وجود آورده است
هوش مصنوعی در امنیت
در حال حاضر خود بحث امنیت شامل دو بخش امنیت فیزیکی و امنیت سایبری می‌شود. هوش مصنوعی در هر دو بخش راه‌حل‌های متفاوت و جدیدی دارد که هر دو حوزه را متحول می‌کند. در بسیاری از این موارد شما می‌توانید با استفاده از محصولات توسعه داده شده در این حوزه، خطاها را به شدت کاهش دهید و سطح امنیتی متفاوتی را تجربه کنید.
هوش مصنوعی در پزشکی
هوش منصوعی می‌تواند به پردازش داده‌های پزشکی کمک کند و به متخصصان پزشکی بینش‌های مهمی بدهد، نتایج سلامتی و تجربیات بیمار را بهبود بخشد.
هوش مصنوعی در پزشکی استفاده از مدل‌های یادگیری ماشینی برای جستجوی داده‌های پزشکی و کشف دیدگاها برای کمک به بهبود نتایج سلامت و تجربیات بیمار است. به لطف پیشرفت های اخیر در علوم کامپیوتر و انفورماتیک، هوش مصنوعی (AI) به سرعت به بخشی جدایی ناپذیر از مراقبت های بهداشتی مدرن تبدیل می شود. الگوریتم‌های هوش مصنوعی و سایر برنامه‌های کاربردی مجهز به هوش مصنوعی برای حمایت از متخصصان پزشکی در محیط‌های بالینی و تحقیقات در حال انجام،استفاده می‌شوند.
جمع بندی
امید است کشور ما دراستفاده‌از هوش مصنوعی در زندگی جایگاه بالاتری را کسب کند؛ و بی‌شک در سال‌های آینده شاهد رشد بازار کار مهندسی هوش مصنوعی خواهیم بود، چراکه این مسئله در اداره آینده دنیا نقش دارد و پیش‌بینی شده که‌تا ده‌سال آینده هوش مصنوعی دربسیاری‌از سیستم‌های داخلی به‌کار گرفته‌شده و افراد شاهد ارائه خدمات آن باشند.
نویسندگان:
ریحانه بهمنش – فاطمه بیات – مینا پاکدست – آیدا شاه علی – یگانه شیخیان – نجمه قادری – هانیه کیانی
نگار مختاری – ریحانه منتظری
منبع:
- بلاگ روتیک
- https://maktabkhooneh.org/mag/application-of-artificial-intelligence-in-agriculture/
- وب سایت intellias
- وب سایت wipro
- com/agricultural-with-artificial-intelligence
- https://www.zoomit.ir/tech/285961-world-economic-forum-ai-special-report/.
- https://dataak.com/blog/%d8%a7%d9%87%d9%85%db%8c%d8%aa
- https://civilica.com/doc/1179698/.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5846091/
