به گفته پژوهشگران، برای نخستین بار مشاهده شده که دو گونه متداول عنکبوت در یک زیستگاه، کلونی‌وار و با همکاری یکدیگر تار عظیمی را ساخته‌اند که احتمالاً بزرگترین تار عنکبوت کشف‌شده جهان است.
این کلونی «استثنایی» تارعنکبوتی در ناحیه‌ای همیشه تاریک از «غار گوگردی» شکل گرفته است؛ فضایی به مساحت حدود ۱۰۶ متر مربع در دیواره یک راهرو باریک و کم‌ارتفاع که نزدیک دهانه غار واقع شده است. ساختار این بافت ترکیبی از هزاران تار قیفی‌شکل مجزا است که به هم تنیده شده و شبکه‌ای پیچیده پدید آورده‌اند.
ایشتوان اوراک، دانشیار علوم زیست‌شناسی در دانشگاه مجاری ساپیِنتیا در ترانسیلوانیای رومانی و نویسندهٔ اصلی این پژوهش، می‌گوید: این کشف نخستین شواهد از رفتار کلونی‌وار در دو گونهٔ رایج عنکبوت را ارائه می‌کند و به احتمال زیاد بزرگترین تارعنکبوت شناخته‌شده در جهان است.
او در ایمیلی به Live Science نوشت: «جهان طبیعی هنوز بی‌شمار شگفتی‌هایی برای ما در آستین دارد. اگر بخواهم همهٔ احساساتی را که هنگام دیدن این بافت تارعنکبوتی بر من غلبه کرد، بیان کنم، چیزی جز تحسین، احترام و قدردانی بر زبان نمی‌آورم. باید آن را از نزدیک تجربه کنید تا واقعاً درک کنید چه حسی دارد.»
این کلونی غول‌آسا در کجا واقع شده است؟
این «کلان‌کلونیِ» عنکبوت‌ها در «غار گوگرد» قرار دارد؛ غاری که حفره‌های آن در اثر اکسیداسیون سولفید هیدروژن در آب‌های زیرزمینی و ایجاد اسید سولفوریک، شکل گرفته است.
هرچند پژوهشگران اکنون اطلاعات وسوسه‌انگیز تازه‌ای دربارهٔ کلونیِ غار گوگرد به دست آورده‌اند، اما آنها نخستین کسانی نبودند که این دیوار تارعنکبوتی غول‌پیکر را مشاده کردند.
پژوهشگران «انجمن غارنوردی چک» پیش‌تر آن را در سال ۲۰۲۲ طی یک سفر اکتشافی به دره «ورومونر» کشف کردند. سپس تیمی از دانشمندان در سال ۲۰۲۴ از این غار بازدید کرد و نمونه‌هایی از تارعنکبوت را جمع‌آوری کرد که اوراک پیش از آغاز سفر اکتشافی خود به غار گوگرد، آنها را تجزیه و تحلیل کرده بود.
این تحلیل نشان داد که دو گونهٔ عنکبوت در این کلونی زندگی می‌کنند: Tegenaria domestica که به عنکبوت انباری یا خانگی معروف است و Prinerigone vagans که معمولاً به‌صورت پراکنده در محیط‌های مرطوب یافت می‌شود.
اوراک و همکارانش در جریان بازدید از غار برآورد کردند که حدود ۶۹ هزار نمونه از عنکبوت T. domestica و بیش از ۴۲ هزار نمونه از گونه P. vagans در این زیستگاه تارعنکبوتی حضور دارند. او افزود: آزمایش‌های دی‌ان‌ای روی نمونه‌ها نیز تایید کرد که اینها گونه‌های غالب در این کلونی هستند.
به گفته دانشیار علوم زیست‌شناسی در دانشگاه مجاری ساپیِنتیا، کلونی عنکبوت‌های غار گوگرد یکی از بزرگترین کلونی‌هایی است که تاکنون کشتف و ثبت شده و پیش از این مشخص نبود که گونه‌های دخیل در شکل‌گیری آن، به این شکل در کنار یکدیگر قرار گرفته و همکاری گروهی داشته باشند.
او افزود: عنکبوت خانگی و Prinerigone vagans هر دو پراکندگی زیادی در محیط‌های انسانی دارند اما این بافت، یک نمونه منحصربه‌فرد از زیست مشترک و همکاریِ دو گونه در یک ساختار تارعنکبوتی بزرگ و یکپارچه است.
اوراک تأکید همچنین تاکید که حفظ این کلونی، با وجود چالش‌هایی که موقعیت جغرافیایی غار می‌تواند میان دو کشور ایجاد می‌کند، از اهمیت بالایی برخوردار است.
در همین حال، تیم پژوهشی مشغول تهیه مطالعه‌ای جدید روی کلونی غار گوگردی است تا جزئیات بیشتری از زندگی و رفتار ساکنان این زیستگاه شگفت‌انگیز آشکار شود.
۲۳۳۲۳۳
